Titulli: Lidhjet letrare shqiptare-arabe
Autor: Dr. Muhamed MUFAKU (ARNAUTI)
Përgatiti për botim: Ermal BEGA
Redaktor gjuhësor: Dr. Xhevat LLOSHI
Korrektor letrar: Edvin Cami
Kopertina: Besnik HAMITI
Boton: Qendra Shqiptare për Studime Orientale (ACFOS-Albania)
Lidhjet letrare shqiptare-arabe pasqyrojnë, në një mënyrë, edhe lidhjet historike që u zhvilluan në mes të shqiptarëve dhe arabëve, qoftë nëpërmjet turqve, që i nënshtruan këta dy popuj në një perandori, qoftë në mënyrë të drejtpërdrejtë. Këto lidhje letrare trajtohen në këtë punim në aspektin e përgjithshëm ndërkombëtar, pra jo vetëm prej një drejtimi që përfaqëson dominimin e një ane mbi një anë tjetër, por në dy drejtime që pasqyrojnë gjallërinë krijuese të çdo kombi në letërsinë e tjetrit.
Jemi përpjekur t’u qasemi këtyre lidhjeve me metodologjinë shkencore, duke i përfshirë rrethanat, sidomos ato historike-letrare që kanë ndikuar në qarkullimin e ndikimeve letrare prej anës shqiptare në atë arabe si dhe prej anës arabe në atë shqiptare, duke i ndriçuar relacionet ndërmjet lidhjeve historike dhe lidhjeve letrare. Ndonëse këto lidhje letrare shqiptare-arabe ofrojnë një lëndë shumë të pasur për studimet krahasuese në disa aspekte të ndryshme, mungojnë studime të hollësishme dhe nuk ekziston ndonjë studim monografik për to. Jemi përpjekur që nga gjithë këto ndikime reciproke që qarkullonin në mes të dy letërsive, shqiptare dhe arabe, të paraqesim një tërësi, që mund të përcjellë natyrën, vlerën dhe orientimin e këtyre ndikimeve reciproke.
Libri “Lidhjet letrare shqiptare-arabe” është ndër librat më me vlerë të shkruara nga ky autor. Ky libër, gjithashtu, është teza e tij e doktoraturës, e cila mbeti pa u botuar që nga viti 1981 (siç e përmend edhe vetë autori në parathënien e librit, pra për më shumë se 25 vjet), për të arritur që ta shohë dritën e botimit vetëm në vitin 2009. Një libër i tillë përmban një qasje studimore për herë të parë mbi lidhjet letrare shqiptare-arabe, ku vlen për t’u theksuar vlerësimi për autorin. Autori jep në detaje dhe fakte mbi origjinën e kontakteve letrare mes shqiptarëve dhe arabëve, jep të dhëna mbi kontaktet e ndërsjella mes dy popujve e të tjera informacione që lexuesve në përgjithësi dhe në veçanti orientalistëve, gjuhëtarëve, letrarëve, historianëve, etj. do t’u shërbente shumë.
Gjatë hartimit të studimit i kemi shfrytëzuar pothuajse të gjitha botimet e gjertanishme të folklorit shqiptar që janë botuar në Kosovë dhe një pjesë të mirë të atyre që janë botuar në Shqipëri, pastaj materialin arkivor të Arkivit të Kosovës dhe të Institutit Albanologjik të Prishtinës, materialet e pabotuara nga terreni, pastaj literaturën profesionale e shkencore në gjuhën shqipe e arabe si dhe në disa gjuhë të tjera. Për këtë arsye, ndiej obligim që të falënderoj për këtë temë të gjithë ata që më kanë ndihmuar me materiale të ndryshme, qoftë në viset shqiptare apo në vendet arabe. Në mënyrë të veçantë falënderoj Prof. Dr. Shefqet Pllanën i cili, në cilësinë e mentorit, më ka ndihmuar me sugjerime që nga hartimi i konceptit të parë e deri në përfundimin e temës. Po ashtu, falënderoj edhe Prof. Dr. Rexhep Qosjen dhe Prof. Dr. Nazif Hoxhën, për disa vërejtje që më kanë dhënë gjatë hartimit të këtij studimi. Brenda mundësive dhe kushteve ekzistuese jemi përpjekur që të paraqesim këto lidhje letrare, për të cilat kërkimet tona do t’i vazhdojmë edhe në të ardhmen për paraqitjen e aspekteve të reja të këtyre lidhjeve.
