Albanologji 3/2012

Libri: Albanologji 3/2012
Botoi: Instituti Albanologjik
Lektor: Leonita Gega-Musa dhe Fadil Grajçevci
Formati: 17×24
Faqe: 406

Lufta e fundit e iniciuar nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës ka frymëzuar këngëtarët popullore për krijimin e këngëve të reja me tematikën e luftes. Ideja qëndrore e këngës është fuqizimi i ndjenjës morale dhe kultivimi i ndjenjës patriotike. Tematika e luftës, e qëndresës dhe e sakrificës është e lashtë sa është i lashtë njerëzimi, prandaj edhe shumë motive përsëriten në vazhdimësi nga një kohë në tjetrën, gjithnjë duke i shprehur specifikat e ngjarjeve përkatëse.

Krijuesit e këtyre këngëve synonë që mos të dalin nga rjedhat e krijimtarisë së traditës si në planin e strukturës kompozicionale, në planin tematik dhe motivor të këngëve, ashtu edhe në planin muzikor, të sajimit të melodisë dhe të përcielljës me instrumente muzikore. Në rafshin leksikor vërehët përdorimi i mjetëve sprehëse nga aktualiteti, ndërsa në rrafshin mitologjik riaktualizimi dhe rifunksionalizimi i figurave të mitologjisë sonë, të cilat funksionone sidomos në këngët epike për kreshnikët.

Vargu i këngëve është zakonisht monokolor, sikurse i kingëve të vjetra të trimërisë, por hetohet edhe ndarja e këngës në strofa dhe përdorimi i refrenit, që është veçori e krijimtarisë muzikore të shkruar artistike.