Titulli: Shqipëria, odiseja e pabesueshme e një populli parahelen (Historia dhe gjuha)
Titulli i origjinalit: Albanie (Histoire et langue), ou l’incroyable odyssee d’un peuple prebellenique
Autorë: Mathieu Aref
Botues: Plejad
Përkthyes: Iliriana Agoni
Redaktor: Dilaver Baxhaku
Arti grafik: Agron Sejamini
Ky libër do të befasojë shumë lexues. Ai nuk ngurron të ndërmarrë një qëndrim krejt të kundërt ndaj asaj, që me sa duket, është një e vërtetë e ndërtuar. A mos ka qenë i mbivlerësuar vendi i Grekëve në historinë e Gadishullit Ballkanik dhe, me sa duket, vetevetiu e pa nxjerrë pikëpyetje, ne jemi mësuar ta ngjisim deri në periudhën mikeniane e madje edhe më tej dhe ta vendosim pothuajse natyrshëm si të ketë qenë faktor thelbësor i historisë së këtij rajoni?
Të gjithë autorët e lashtë, ndër të cilët Homeri, Hesiodi, Hekate i Miletit, Akusiliaos, Hellanikos, Herodoti, Tukididi ose Efori, na bëjnë të ditur shkurtimisht, por mjaftueshëm se, përpara mbërritjes së grekëve, vendi që do të bëhej Greqi ka qenë i banuar nga pellazgët. Ata, gjithashtu, pohojnë se këta pellazgë nuk ishin grekë, por barbarë dmth. nuk flisnin greqisht dhe, së fundi, se ata u lanë trashëgim grekëve një pjesë të madhe të kulteve dhe të perëndive të tyre.Asgjë më shumë se kjo nuk do të mjaftonte për të na bindur se përpara mbërritjes së helenëve ka ekzistuar një qytetërim i madhe jo – grek. Është kuptimi i kësaj fjale të famshme “mbërritje”, të cilët nuk e kanë kuptuar mirë të gjithë autorët modernë. Ësthë thënë gjithçka kundër kësaj teme. Deri në zbulimin e tabelëzave të mbiquajtura “mikeniane”, “të deshifruara” nga Ventris dhe Kadvik, kishte shumë dyshime për to.Por, qysh kur këta dijetarë shpallën se Lineari B mikenian ishte në greqishten e vjetër, gjithçka u përmbys në favor të tezës së vijimësisë së dy qytetërimeve (mikeniane dhe greke) dhe kjo pavarësisht katër shekujsh heshtjeje tërësore. Këtë teori po e zbuloj me argumente për ta vërtetuar në mënyrë që askush të mos dyshojë që ajo çfarë u quajt mikeniane nuk ishte gjë tjetër veçse pellazgjishtja e lashtë nga e cila ka dalë pjesërisht greqishtja e lashtë.
