Autori: Vincenzo Muricchio
Shtëpia botuese: Reklama
Një rrëfim i sinqertë ushtaraku italian (apo më mirë italo-shqiptar), gjenerali Vincenco Murikio, hedh dritë mbi disa momente të veçanta të historisë së Shqipërisë; një rrëfim që në thjeshtësinë dhe çiltërsinë tipike të ushtarakut, në shqetësimin dhe trishtimin e tij për këto episode, ngjan se i ka shpëtuar cenzurës që shpesh i nënshtrohet historiografia e angazhuar.
Ai nuk merr përsipër të bëjë përsiatje dhe analiza teorike të ngjarjeve, as shtjellime të përgjithshme historio- grafike për kohën që trajton, por shpreh mbresat e përjetuara përmes faktesh dhe detajesh, me elementë kronike, me episode kapilare, prej të cilave më pas mund të nxirren deduksione të vlefshme për kuptueshmërinë dhe gjykimin mbi ngjarjet dhe kontekstin kohor në të cilin vendosen, mbi shkaqet reale dhe qëllimet që lëvizin mbas zhvillimeve në terren.
Misioni i ngarkuar gjeneral Murikios prej ministrit të jashtëm italian Markezit San Xhuliano, dhe arrestimi i tij në Durrës nga koloneli hollandez Tomson si pasojë e intrigave politike të kohës, përbëjnë shtysën dhe fillin përçues të rrëfimit që ai merr përsipër të hedhë në letër njëzet vite më pas, nën emërtimin e thjeshtë Kujtime nga Shqipëria. E, ndër- kohë, përgjatë këtij rrëfimi konciz dhe të sinqertë prej një ushtaraku, na vijnë mjaft pasazhe e detaje, mbresa e për- shkrime, që i shërbejnë plotësimit të tablosë së ndërlikuar të asaj periudhe historike kyçe të shtetit shqiptar të sapokrijuar.
